به گزارش روابط عمومی حوزه هنری، نشست سی‌وهشتم از سلسله نشست‌های «مساله شهر؛ گفتگوهای انتقادی مدیریت شهری و علوم انسانی در باب شهر» با موضوع «باغ‌موزه دفاع مقدس؛ بررسی طرح یادمان و باغ‌موزه دفاع مقدس استان گلستان» با حضور مهندس هومن تحویل‌دار، معمار و مدرس دانشگاه و دبیری سید فاضل سجادی، بیست‌وپنجم دی‌ماه در سالن سلمان هراتی حوزه هنری برگزار شد.

تحویل‌دار که طراحی چند بنای یادمانی و باغ موزه‌های دفاع مقدس استان‌های اردبیل و گلستان را در کارنامه‌ی خود دارد، با حضور خود در این برنامه به بیان فرایند طراحی و ساخت یادمان و باغ‌موزه دفاع مقدس استان گلستان در تپه نورالشهدای شهر گرگان پرداخت.

وی در مقدمه‌ی بحث خود به شرح تقسیم‌بندی سه‌گانه‌ی طرح‌های معماری بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس پرداخت و گفت: یادمان شهدا، یادمان‌ وقایع مربوط به دفاع مقدس و باغ‌موزه دفاع مقدس در مراکز هر استان بخش‌های طراحی معماری بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس هستند که در این آثار به دو جنبه‌ی تاریخی و روایی اثر پرداخته می‌شود.

تحویل‌دار در خصوص جنبه‌های آثار معماری در حوزه دفاع مقدس افزود: جنبه‌ی تاریخی این طرح‌های معماری شامل حفاظت، ارائه اسناد و اشیاء باقی‌مانده از دوران دفاع مقدس و جنبه روایی آن شامل تولید محتوا، گردآوری و ارائه‌ی روایت‌های صحیح از موضوع دفاع مقدس در راستای تبیین مفاهیم اصلی رزمندگان است که القای روایت‌های گوناگون از موضوع دفاع مقدس به‌خصوص به قشر جوان توسط رسانه‌ها به‌منظور خاص، ضرورت پرداختن به این حوزه در قالب معماری را ایجاب می‌کند.

وی شروع طراحی و ساخت یادمان و باغ‌موزه دفاع مقدس استان گلستان را پس از خاک‌سپاری هشت تن از شهدای دفاع مقدس در تپه نورالشهدای شهر گرگان واقع در پارک جنگلی ناهارخوران از سال ۱۳۸۸ عنوان کرد که در سال ۱۳۹۱ به اتمام رسید.

وی مبانی طراحی در رشته‌های هنری به‌خصوص معماری را به‌طور بالقوه مرتبط با سه موضوع اساسی ارجاعات، واقعیات و شهودیات دانست و افزود: منظور از ارجاعت، ارجاعات به نماد و سمبل‌ها، منظور از واقعیات، رعایت استانداردها و محدودیت‌های طرح و انجام درخواست‌های کارفرما و منظور از شهودیات، توسعه‌ی ایده‌های نشأت گرفته از پیش‌زمینه‌های ذهنی طراح است.

وی درباره‌ی پروژه‌های معماری بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس گفت: به‌صورت اختصاصی در این پروژه‌ها در جهت حفظ شاخصه‌های مدنظر تلاش می‌شد. احساس حضور در مراقد مطهر توسط مراجعه‌کنندگان حین بازدید از مزار شهدا، ارتباط دهی آرامگاه، یادمان‌ها و باغ‌موزه‌های دفاع مقدس به ایده‌های مرتبط به دفاع مقدس، شهید و شهادت و استفاده از ایده‌ها و المان‌های بومی و محلی در کنار ایده‌ها و المان‌های معماری ایرانی و مشهود بودن تعریف استان‌ها از نقش خود در دفاع مقدس در طراحی و ساخت سازه‌های مذکور شاخصه‌های مدنظر این جنس پروژه‌ها است.

وی از ضرورت استفاده از مصالح ساختمانی بادوام و خشن جهت ماندگاری اثر و تناسب و ارتباط پیدا کردن اثر با موضوع جنگ و دفاع مقدس و توجه به محیط پیرامون پروژه برای ایده‌پردازی در جهت مبانی طراحی سخن گفت.

در ادامه تحویل‌دار پس از پخش کلیپی از یادمان دفاع مقدس استان گلستان که شامل تصاویری از یادمان، بازدیدکنندگان و برگزاری مراسم مذهبی و آیینی بود، به معرفی پروژه، بررسی جزئیات طرح و شرح کاربرد این یادمان پرداخت.

وی هدف اصلی ارائه و نمایش این کلیپ را نشان دادن برقراری ارتباط مردم آن منطقه با این یادمان و مزار شهدا عنوان کرد و آن را مایه‌ی خوشحالی یک طراح در این زمینه دانست.

در آخر تحویل‌دار با بیان مبانی، ویژگی‌ها و مؤلفه‌های معماری ایرانی اسلامی به شرح نحوه، میزان و صورت استفاده از این هنر اصیل در یادمان دفاع مقدس و مزار شهدای گمنام پرداخت.

وی دو سازه‌ی روبه‌روی هم یادمان اطراف مزار شهدا را دو ایوان عنوان کرد که با نزدیک کردن آن دو به هم یک فضای خالی جهت عبور مراجعه‌کنندگان به وجود آورده‌اند.

تحویل‌دار این فضای خالی را ارجاعی به آیه‌ی «وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذینَ قُتِلُوا فی سَبیلِ اللهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْیاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ» که بیانگر زنده‌ بودن شهدا و محسوس بودن جای خالی‌شان در بین مردم است، دانست.

♫ صوت کامل این نشست را اینجا بشنوید